çelik don ne demek?

Çelik Don Hakkında Bilgi

Çelik don, inşaat mühendisliğinde betonarme yapıların temel bir bileşenidir. Betonun çekme dayanımını artırmak ve yapısal bütünlüğünü sağlamak amacıyla beton içine yerleştirilen çelik çubuklar veya hasırlardan oluşur. Temel amacı, betonun zayıf olduğu çekme kuvvetlerine karşı koyarak yapının yük taşıma kapasitesini ve dayanıklılığını önemli ölçüde artırmaktır.

Çelik Donatının Görevleri:

• Çekme Gerilmelerini Karşılamak: Beton, basınca karşı dayanıklıyken çekme kuvvetlerine karşı zayıftır. Çelik donatı, bu çekme gerilmelerini üzerine alarak betonun çatlamasını ve hasar görmesini engeller.
• Kesme Gerilmelerine Karşı Direnç Sağlamak: Özellikle kiriş ve kolon gibi elemanlarda, kesme gerilmelerine karşı ek direnç sağlar.
• Burkulmayı Önlemek: Özellikle kolonlarda, burkulma riskini azaltarak yapısal stabiliteyi artırır.
• Betonun Rötre ve Sünme Etkilerini Azaltmak: Betonun zamanla oluşan rötre ve sünme deformasyonlarını kontrol altında tutar.
• Darbe ve Şok Etkilerine Karşı Direnci Artırmak: Deprem gibi ani yüklemeler altında yapının daha dayanıklı olmasını sağlar.

Çelik Donatı Çeşitleri:

• Yuvarlak Çubuklar: Düz yüzeyli, farklı çaplarda üretilen temel donatı çubuklarıdır.
• Nervürlü Çubuklar: Yüzeylerinde bulunan nervürler sayesinde betonla daha iyi kenetlenme sağlayan, daha yüksek aderanslı çubuklardır.
• Hasır Çelikler: Fabrikada önceden kaynaklanmış, kare veya dikdörtgen şeklinde düzenlenmiş çelik çubuk ağlarıdır. Özellikle döşemelerde ve duvarlarda kullanılır.
• Etriyeler: Kiriş ve kolonlarda ana donatıları sararak kesme kuvvetlerine karşı direnci artıran ve burkulmayı önleyen çelik halkalardır.

Çelik Donatı Seçimi ve Uygulaması:

Çelik donatı seçimi, yapının türüne, maruz kalacağı yüklere ve yerel yönetmeliklere göre belirlenir. Donatı çapı, aralığı ve yerleşimi, yapısal tasarım hesaplamalarıyla belirlenir ve inşaat sırasında titizlikle uygulanmalıdır. İnşaat mühendisleri tarafından hazırlanan projelerde belirtilen donatı detaylarına uyulması, yapının güvenliği ve dayanıklılığı açısından kritik öneme sahiptir.